امکان هک شدن اتریوم مشکلات امنیتی شبکه اتریوم پس از مرج

با گذشت زمان، محبوبیت ارزهای دیجیتال به‌ویژه اتریوم افزایش چشمگیری داشته است. اتریوم که یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های بلاکچینی دنیاست، اخیراً با تغییری بزرگ تحت عنوان "مرج" (The Merge) به اجماع **اثبات سهام (Proof of Stake)** منتقل شد. اما این به‌روزرسانی که هدف آن بهبود عملکرد و پایداری شبکه بود، نگرانی‌های جدیدی نیز در مورد امنیت شبکه ایجاد کرده است. با توجه به این تغییرات، سوالاتی از جمله «آیا اتریوم قابل هک است؟» یا «آیا مهاجمان می‌توانند از نقاط ضعف جدید استفاده کنند؟» برای کاربران و سرمایه‌گذاران اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در این مقاله، تیم **اینوسویت** به بررسی دقیق مشکلات امنیتی پس از مرج و امکان هک شدن اتریوم می‌پردازد.

پیش از مرج، اتریوم از **الگوریتم اثبات کار (PoW)** مشابه بیت‌کوین استفاده می‌کرد. در این مدل، ماینرها برای تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه با یکدیگر رقابت می‌کردند. اما با مرج، اتریوم به الگوریتم اثبات سهام (PoS) روی آورد؛ جایی که اعتبارسنج‌ها (Validators) به‌جای ماینرها مسئول تأیید تراکنش‌ها هستند و به ازای استیک کردن (قفل کردن) ارز اتریوم، پاداش دریافت می‌کنند.

این تغییرات از نظر بهینه‌سازی مصرف انرژی و کارایی مزایای زیادی دارد؛ اما **سوالات مهمی درباره امنیت** شبکه نیز ایجاد کرده است. در اثبات سهام، آیا مهاجمان می‌توانند سیستم را دستکاری کنند؟ آیا امکان هک شدن شبکه و به خطر افتادن دارایی کاربران وجود دارد؟

یکی از چالش‌های بزرگ در شبکه‌های اثبات سهام، **تمرکز قدرت در دست اعتبارسنج‌های بزرگ** است. هر چه یک فرد یا نهاد مقدار بیشتری اتریوم استیک کرده باشد، قدرت بیشتری برای تأیید تراکنش‌ها به دست می‌آورد. این موضوع می‌تواند به‌نوعی تمرکزگرایی در شبکه منجر شود که برخلاف اصول اولیه بلاکچین‌های غیرمتمرکز است. اگر یک مهاجم بتواند **بیش از ۵۱ درصد از توکن‌های استیک شده** را کنترل کند، می‌تواند حمله‌ای موسوم به «حمله ۵۱ درصد» را ترتیب دهد و تراکنش‌های شبکه را دستکاری کند.

**هک کردن شبکه اتریوم به معنای سنتی آن بسیار دشوار** است؛ چرا که بلاکچین به خودی خود یک سیستم شفاف و توزیع‌شده است. اما مهاجمان می‌توانند از نقاط ضعف موجود در قراردادهای هوشمند یا از حملات سایدچین‌ها (زنجیره‌های جانبی) سوءاستفاده کنند.

مرج اتریوم به‌رغم مزایای متعدد، ریسک‌های امنیتی جدیدی را نیز به همراه داشته است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین چالش‌های امنیتی که پس از این تغییرات مطرح شده‌اند می‌پردازیم:

1. **حملات اعتبارسنج‌های بدخواه (Malicious Validators)**

در مدل اثبات سهام، اعتبارسنج‌ها نقش حیاتی در تأیید تراکنش‌ها دارند. اما اگر گروهی از این اعتبارسنج‌ها قصد دستکاری تراکنش‌ها را داشته باشند یا از قدرت خود به‌درستی استفاده نکنند، **امنیت شبکه به خطر می‌افتد**. هرچند مکانیزم‌هایی مثل اسلشینگ (Slashing) برای مجازات اعتبارسنج‌های بدخواه در نظر گرفته شده‌اند، اما این اقدامات همیشه کافی نیستند.

2. **حمله بازآرایی (Reorganization Attack)**

پس از مرج، یکی از نگرانی‌های اصلی در مورد امنیت شبکه، امکان **بازآرایی بلاک‌ها** است. در این حمله، یک اعتبارسنج با ایجاد نسخه جدیدی از بلاکچین تلاش می‌کند تا بلاک‌های قبلی را بازنویسی کند. این امر می‌تواند منجر به برگشت تراکنش‌ها و از دست رفتن دارایی کاربران شود.

3. **حمله به لایه‌های دوم (L2)**

اتریوم به‌طور گسترده از **لایه‌های دوم** مانند آربیتروم و آپتیمیزم برای بهبود مقیاس‌پذیری استفاده می‌کند. این لایه‌ها اگرچه تراکنش‌ها را سریع‌تر و ارزان‌تر می‌کنند، اما می‌توانند نقاط ضعفی داشته باشند که مهاجمان از آن‌ها بهره‌برداری کنند. یک حمله موفق به این لایه‌ها می‌تواند امنیت کلی شبکه را تحت تاثیر قرار دهد.

4. **ریسک‌های ناشی از متمرکز شدن نودها**

یکی از نگرانی‌های موجود پس از مرج، متمرکز شدن نودهای اعتبارسنج است. اگر تعداد زیادی از نودها توسط نهادهای خاص کنترل شوند، **ریسک دستکاری و سانسور تراکنش‌ها** افزایش می‌یابد. این موضوع می‌تواند استقلال و غیرمتمرکز بودن شبکه را زیر سوال ببرد.

اتریوم به دلیل اجرای **قراردادهای هوشمند** (Smart Contracts) همیشه در معرض خطرات امنیتی بوده است. این قراردادها به‌صورت کدهای برنامه‌نویسی شده عمل می‌کنند و اگر دارای باگ یا نقص باشند، مهاجمان می‌توانند از آن‌ها سوءاستفاده کنند. در سال‌های گذشته مواردی از این نوع حملات را دیده‌ایم؛ مانند هک پروژه DAO در سال ۲۰۱۶ که منجر به از دست رفتن میلیون‌ها دلار اتریوم شد.

پس از مرج نیز این ریسک همچنان وجود دارد. مهاجمان با بررسی کد قراردادها و یافتن **آسیب‌پذیری‌های منطقی یا فنی**، می‌توانند دارایی‌های موجود در قراردادها را به سرقت ببرند. بنابراین، برنامه‌نویسان و تیم‌های توسعه‌دهنده باید نهایت دقت را در بررسی و تست کدهای خود به کار ببرند.

با توجه به تهدیداتی که بیان شد، جامعه اتریوم و توسعه‌دهندگان آن در حال تلاش برای **بهبود امنیت شبکه** هستند. برخی از راه‌حل‌های کلیدی که می‌توانند از وقوع حملات جلوگیری کنند عبارت‌اند از:

1. **مکانیزم‌های اسلشینگ و نظارت مستمر**

یکی از راهکارهای موثر برای جلوگیری از رفتارهای مخرب اعتبارسنج‌ها، استفاده از **مکانیزم اسلشینگ** است. این مکانیزم باعث می‌شود اعتبارسنج‌هایی که رفتار مخربی از خود نشان دهند، بخشی از دارایی‌های استیک شده خود را از دست بدهند.

2. **تقسیم‌بندی اعتبارسنج‌ها و کاهش تمرکزگرایی**

برای جلوگیری از متمرکز شدن قدرت در دست تعداد کمی از اعتبارسنج‌ها، پیشنهاد شده که **اعتبارسنج‌ها به‌طور جغرافیایی و فنی تقسیم‌بندی** شوند. این امر به بهبود غیرمتمرکز بودن شبکه کمک می‌کند.

3. **بهبود امنیت قراردادهای هوشمند با تست‌های دقیق**

تیم‌های توسعه‌دهنده باید قبل از اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه، **آزمایش‌های امنیتی گسترده‌ای** انجام دهند. استفاده از ابزارهای تست و همکاری با هکرهای اخلاقی (White-hat Hackers) می‌تواند به شناسایی زودهنگام آسیب‌پذیری‌ها کمک کند.

4. **آموزش کاربران و ارتقای آگاهی امنیتی**

در نهایت، یکی از مهم‌ترین راهکارها برای حفظ امنیت شبکه، **آموزش کاربران** است. کاربران باید با خطرات احتمالی آشنا باشند و از روش‌های ایمن برای نگهداری و انتقال دارایی‌های خود استفاده کنند.

با مرج، اتریوم گامی بزرگ به سوی بهبود کارایی و کاهش مصرف انرژی برداشت؛ اما این تغییرات با چالش‌های امنیتی جدیدی نیز همراه بوده است. سوال **«آیا اتریوم قابل هک است؟»** همچنان ذهن بسیاری از کاربران را درگیر کرده و برای حفظ امنیت این شبکه، تدابیر متعددی باید به کار گرفته شود.

صرافی اینوسویت معتقد است که با وجود تهدیدات مطرح‌شده، **جامعه اتریوم توانایی مقابله با این چالش‌ها** را دارد. بهبود مکانیزم‌های نظارتی، ارتقای امنیت قراردادهای هوشمند و تلاش برای حفظ غیرمتمرکز بودن شبکه، همگی گام‌های مهمی در این مسیر هستند. با این حال، کاربران نیز باید هوشیار باشند و همواره از دارایی‌های خود به‌درستی مراقبت کنند.

اتریوم همچنان یکی از قدرتمندترین و نوآورترین پلتفرم‌های بلاکچینی است؛ اما برای دستیابی به موفقیت بلند مدت، حفظ امنیت شبکه در اولویت قرار دارد. آیا این شبکه می‌تواند بر چالش‌های امنیتی خود غلبه کند و همچنان به‌عنوان ستون اصلی دنیای ارزهای دیجیتال باقی بماند؟ تنها زمان پاسخ این سوال را خواهد داد.