اتریوم از همان ابتدا یکی از پروژه‌های جسورانه‌ای بود که فضای بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال را تحت تأثیر قرار داد. در این مقاله قصد داریم نگاهی دقیق‌تر به تاریخچه اتریوم، توسعه آن و دستاوردهایی که این پروژه به همراه داشته است، بیندازیم. این پروژه که به دست جوانی نابغه به نام «ویتالیک بوترین» شروع شد، با هدف ایجاد یک پلتفرم غیرمتمرکز و بدون واسطه به منظور اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز شکل گرفت. با این که بیت‌کوین به عنوان ارز دیجیتال اصلی شناخته می‌شود، اما اتریوم با امکانات و نوآوری‌های خاص خود، فضای جدیدی برای تکنولوژی بلاک‌چین و دنیای ارزهای دیجیتال باز کرده است.
چگونگی آغاز پروژه اتریوم
ایده اتریوم نخستین بار در سال ۲۰۱۳ توسط ویتالیک بوترین، که یک برنامه‌نویس روسی-کانادایی است، مطرح شد. بوترین که در ابتدا از طرفداران بیت‌کوین و فناوری بلاک‌چین بود، به زودی به محدودیت‌های این فناوری پی برد. او معتقد بود که بلاک‌چین بیت‌کوین، با تمام نقاط قوت خود، برای پیاده‌سازی قراردادهای پیچیده و برنامه‌های غیرمتمرکز کافی نیست. به این ترتیب، ویتالیک به فکر ایجاد یک پلتفرم جدید با قابلیت‌هایی فراتر از انتقال پول افتاد.
ویتالیک در همان سال با همکاری چندین توسعه‌دهنده و متخصص دیگر، مانند گاوین وود و جوزف لوبین، کار بر روی طرحی را آغاز کرد که قرار بود به «کامپیوتر جهانی» معروف شود. ایده اصلی اتریوم این بود که پلتفرمی برای ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز به کاربران ارائه دهد.
جمع‌آوری سرمایه اولیه: عرضه اولیه سکه (ICO) اتریوم
برای راه‌اندازی و توسعه این پروژه، تیم اتریوم به دنبال منابع مالی رفت. آن‌ها در سال ۲۰۱۴ یک عرضه اولیه سکه (ICO) برگزار کردند. این ICO که به نوعی اولین عرضه اولیه سکه در تاریخ ارزهای دیجیتال به شمار می‌آید، توانست حدود ۱۸ میلیون دلار سرمایه جذب کند. در آن زمان، سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال هنوز مفهوم گسترده‌ای نبود، اما این موفقیت نشان از پتانسیل بالای اتریوم داشت و علاقه زیادی را در جامعه تکنولوژی و ارزهای دیجیتال برانگیخت. این سرمایه‌گذاری اولیه نه تنها امکان ادامه توسعه اتریوم را فراهم کرد، بلکه زمینه‌ساز رشد سریع و تبدیل شدن این پروژه به یکی از برترین و پیشگامان حوزه ارزهای دیجیتال شد.
عرضه اتریوم و آغاز فعالیت شبکه اصلی
شبکه اصلی اتریوم در جولای ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد و به طور رسمی وارد مرحله اجرایی شد. این نسخه اولیه از اتریوم که به عنوان نسخه «Frontier» شناخته می‌شود، اساساً یک نسخه آزمایشی بود که به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌داد تا با قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز در محیطی ایمن‌تر کار کنند. پس از مدتی نسخه‌های دیگری نیز منتشر شدند که هر کدام به نوعی باعث بهبود و ارتقاء قابلیت‌های شبکه اتریوم شدند.
یکی از این نسخه‌ها «Homestead» بود که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد و با اصلاحات مختلفی، اتریوم را به یک شبکه پایدارتر و امن‌تر تبدیل کرد. پس از آن، نسخه‌های دیگری از جمله «Metropolis» و «Constantinople» منتشر شدند که هریک قابلیت‌های جدیدی را به شبکه افزودند.
قرارداد هوشمند: هسته اصلی اتریوم
یکی از نوآوری‌های اصلی اتریوم که آن را از دیگر بلاک‌چین‌ها متمایز می‌کند، قراردادهای هوشمند است. قرارداد هوشمند یک پروتکل خودکار است که به طرفین اجازه می‌دهد بدون نیاز به واسطه، توافقات خود را اجرایی کنند. این قراردادها به زبان برنامه‌نویسی اتریوم، یعنی Solidity، نوشته می‌شوند و بر روی بلاک‌چین اجرا می‌شوند.
این قابلیت به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا انواع مختلفی از برنامه‌ها و خدمات را به صورت غیرمتمرکز ایجاد کنند؛ از قراردادهای مالی و بیمه تا بازی‌ها و شبکه‌های اجتماعی. توسعه‌دهندگان با استفاده از قراردادهای هوشمند می‌توانند برنامه‌های خود را در اتریوم پیاده‌سازی کرده و به یک بستر امن و بدون نیاز به واسطه دسترسی داشته باشند.
مشکلات و چالش‌های اتریوم
با اینکه اتریوم یکی از موفق‌ترین پروژه‌های بلاک‌چینی است، اما با چالش‌ها و مشکلاتی نیز مواجه بوده است. یکی از بزرگ‌ترین این مشکلات، مقیاس‌پذیری است. با افزایش تعداد کاربران و تراکنش‌ها در شبکه اتریوم، توانایی شبکه برای پردازش تراکنش‌ها با سرعت بالا تحت تاثیر قرار گرفت. در واقع، ازدحام شبکه و افزایش هزینه‌های تراکنش‌ها (گَس) از جمله مسائلی بود که کاربران و توسعه‌دهندگان را با مشکل مواجه کرد.
چالش دیگر مربوط به امنیت شبکه بود. یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای امنیتی در تاریخ اتریوم، هک DAO بود که در سال ۲۰۱۶ رخ داد. DAO یا سازمان خودگردان غیرمتمرکز، یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر قرارداد هوشمند بود که توانست حدود ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه جذب کند. اما متاسفانه، به دلیل یک ضعف امنیتی در کد، هکرها توانستند به این سرمایه دست پیدا کنند. این واقعه باعث شد که اتریوم به دو زنجیره مجزا تقسیم شود: اتریوم (ETH) و اتریوم کلاسیک (ETC).
اتریوم ۲.۰ و تلاش برای حل مشکل مقیاس‌پذیری
اتریوم به منظور حل مشکل مقیاس‌پذیری و افزایش کارایی شبکه، به فکر تغییر ساختار خود افتاد. نتیجه این تلاش‌ها، پروژه اتریوم ۲.۰ بود که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین به‌روزرسانی‌های اتریوم شناخته می‌شود. این پروژه که از سال ۲۰۲۰ آغاز شد، شامل تغییرات مهمی مانند تغییر از مدل اثبات کار (Proof of Work) به مدل اثبات سهام (Proof of Stake) بود.
اثبات سهام باعث کاهش مصرف انرژی شبکه و افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها شد. به علاوه، این به‌روزرسانی شامل راهکارهای دیگری مانند شاردینگ (Sharding) است که به اتریوم کمک می‌کند تا به میزان بیشتری از مقیاس‌پذیری دست یابد و بتواند همزمان تعداد بیشتری از تراکنش‌ها را پردازش کند. این تغییرات می‌تواند به اتریوم کمک کند تا به یک بستر ایده‌آل برای انواع برنامه‌های غیرمتمرکز تبدیل شود.
وضعیت کنونی و آینده اتریوم
اتریوم در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پرکاربردترین شبکه‌های بلاک‌چینی شناخته می‌شود. پروژه‌های بزرگی همچون دیفای (DeFi) و NFT ها بر روی شبکه اتریوم ساخته شده‌اند و این شبکه به نوعی به ستون فقرات دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. با معرفی اتریوم ۲.۰ و پیشرفت‌های پیوسته در این زمینه، انتظار می‌رود که اتریوم بتواند به جایگاه بالاتری در بازار دست یابد و به راه‌حل‌هایی برای مشکلات فعلی برسد.
در این میان، تیم اینوسویت نیز به عنوان یکی از بازیگران فعال در حوزه ارزهای دیجیتال، از نزدیک این تغییرات را دنبال می‌کند و تلاش می‌کند تا کاربران خود را با آخرین تحولات اتریوم آشنا سازد. اینوسویت همواره به کاربران خود توصیه می‌کند که با توجه به تغییرات سریع این صنعت و به‌روزرسانی‌های پی‌درپی، آگاهانه و با دقت به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال بپردازند.
سخن پایانی: نقش اتریوم در آینده بلاک‌چین
با گذشت چندین سال از آغاز به کار اتریوم، این پروژه توانسته است به یکی از ارکان اصلی دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شود. اتریوم به توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارها این امکان را داده است تا بدون نیاز به واسطه و به صورت غیرمتمرکز، خدمات و محصولات خود را ارائه دهند. این دستاوردها نشان از پتانسیل بالای اتریوم و تیم توسعه‌دهنده آن دارد و آینده‌ای روشن را برای این شبکه و دنیای بلاک‌چین به تصویر می‌کشد. با این حال، باید به یاد داشته باشیم که دنیای بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال همچنان در حال تحول است و نوآوری‌های بیشتری در راه است. اینوسویت به شما پیشنهاد می‌کند که با دقت و آگاهی به مطالعه و تحقیق درباره این تکنولوژی بپردازید و با اطلاعات کافی به سرمایه‌گذاری در این حوزه روی آورید. اتریوم همچنان در مسیر پیشرفت است و احتمالاً تغییرات و به‌روزرسانی‌های بیشتری را در آینده نزدیک خواهد داشت.