در بازارهای مالی اغلب معامله‌گران یکی از دو روش معاملاتی اسپات (Spot Prices) یا فیوچرز (Future Price) را برای فعالیت انتخاب می‌کنند. این دو روش از نظر نحوه تسویه و قیمت‌گذاری با یکدیگر متفاوت هستند. در معاملات اسپات، تسویه معامله بلافاصله پس از خرید یا فروش دارایی انجام می‌شود در حالی‌که در معاملات فیوچرز همه برنامه‌ریزی‌ها برای آینده است و دارایی مورد نظر را در زمان تعیین شده تحویل می‌گیرند. قیمت در معاملات Spot به‌دلیل انجام معامله به‌صورت نقدی پایین‌تر از معاملات Future است، اما ریسک در بازار فیوچرز به‌دلیل موکول شدن نتایج معامله به آینده همواره بیشتر است. معمولا قیمت لحظه‌ای کمتر از قیمت آتی است که به این وضعیت «کانتانگو» (Contango) گفته می‌شود. اگر قصد انتخاب یک روش برای شروع معاملات در بازار رمز ارزها را دارید با ما در ادامه این مقاله از صرافی اینوسویت همراه شوید تا شما را با دو روش معامله نقدی و آتی بیشتر آشنا کنیم.
تعریف معاملات اسپات (Spot)
معاملات اسپات (Spot) یا معامله نقدی به نوعی از معاملات گفته می‌شود که در آن دارایی یا کالا به‌صورت فوری خریداری یا فروخته می‌شود و تسویه مالی آن نیز بلافاصله انجام می‌گیرد. در این نوع معاملات، قیمت دارایی به قیمت لحظه‌ای بازار وابسته است و تحویل و تسویه کالا یا دارایی معمولا در همان روز یا مدت کوتاهی بعد از آن انجام می‌شود. به‌عبارت دیگر در معاملات اسپات در بازار ارزهای دیجیتال مشتری ارز مورد نظر مانند بیت‌کوین، اتریوم یا تون را به‌صورت تحویل فوری خریداری کرده و در همان لحظه با پرداخت پول آن ارز را از فروشنده دریافت می‌کند. در معامله‌های نقدی یا همان Spot شما دارایی را به قیمت روز بازار می‌خرید یا می‌فروشید و به‌سرعت مالکیت آن را به دست می‌آورید. این نوع معاملات در بازارهای مالی از جمله بازارهای ارز (فارکس)، کالاها و اوراق بهادار بسیار رایج است. معامله‌گران تازه کار بهتر است برای کاهش ریسک معاملاتی خود در بازار اسپات فعالیت کنند و پس از کسب تجربه در بازارهای مالی فیوچرز معامله نمایند.
تعریف معاملات فیوچرز(Futures)
به آن دسته از قراردادهای مالی که در آن دو طرف معامله برای خرید و فروش یک دارایی در یک تاریخ مشخص در آینده، توافق انجام می‌دهند در اصطلاح معامله فیوچرز می‌گویند. در این روش هر دو طرف معامله توافق می‌کنند دارایی خود مانند یک ارز دیجیتال را با قیمتی که در زمان انعقاد قرارداد تعیین شده با یکدیگر مبادله کنند. در این نوع معاملات، برخلاف معاملات اسپات که تحویل و تسویه به صورت آنی انجام می‌شود، تحویل دارایی و تسویه مالی در تاریخ مشخصی در آینده صورت می‌گیرد. قیمت دارایی یا کالا در این معاملات، قیمت آتی (Futures) نامیده می‌شود و تعیین قیمت در این بازار پرریسک بر اساس پیش‌بینی‌ها و انتظارات بازار از تغییرات قیمت در آینده است. بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای از این بازار به‌دلیل ریسک زیاد فراری هستند و معاملات فیوچرز را به قمار تشبیه می‌کنند. معاملات فیوچرز بیشتر برای محافظت در برابر نوسانات قیمت، پوشش ریسک (Hedging) و همچنین برای اهداف سفته‌بازی (Speculation) استفاده می‌شود.
معاملات فیوچرز و اسپات چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
یکی از تفاوت‌های اصلی این دو روش معاملاتی در نحوه تسویه و مالکیت دارایی است. در معامله‌های نقدی مالکیت دارایی وجود دارد و خریدار پس از پرداخت هزینه یا مدت کوتاهی بعد از آن می‌تواند دارایی خود را دریافت کند. اما در معاملات آتی مالکیت دارایی و روند معامله در زمان مشخصی در آینده انجام می‌شود و به‌همین دلیل ریسک در این روش وجود دارد. با Spot مربوط به مالکیت دارایی است. تفاوت معاملات فیوچرز و اسپات در بازار رمز ارزها (Cryptocurrencies) به چگونگی خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال، زمان تسویه و ریسک‌های مرتبط با هر نوع معامله بستگی دارد. موارد زیر جزو تفاوت‌های اصلی این بازار است:
مزایای معاملات نقدی (Spot)
خرید و فروش فوری: در معاملات اسپات شما یک رمز ارز را با قیمت جاری بازار می‌خرید یا می‌فروشید و بلافاصله مالکیت آن را به دست می‌آورید. بنابراین امکان نقدشوندگی در این بازار بالا است و شما هر لحظه که بخواهید می‌توانید دارایی خود را معامله کنید. تحویل فوری: در این بازار دارایی بلافاصله به کیف پول شما انتقال داده می‌شود و تسویه مالی آن نیز در همان لحظه یا ظرف چند روز انجام می‌شود. بنابراین معامله‌گران دغدغه‌ای بابت نوسانات لحظه‌ای در این بازار نخواهند داشت. ریسک کمتر: ریسک این نوع معاملات کمتر است، زیرا شما مالک مستقیم دارایی هستید و قیمت‌های به‌صورت لحظه‌ای و براساس شرایط بازار در همان زمان تعیین می‌شود.
مزایای معاملات آتی (Futures)
قراردادهای آتی: در معاملات آتی شما توافق می‌کنید که یک مقدار معین از رمز ارز را در آینده، در یک تاریخ و با یک قیمت مشخص از یک فروشنده بخرید یا به وی بفروشید. یکی از ویژگی‌های این معامله امکان استفاده از اهرم است که به شما اجازه می‌دهد با مقدار کمی سرمایه، معاملات بزرگتری انجام دهید. این امر می‌تواند سود را افزایش دهد اما به همان اندازه ریسک بالایی نیز دارد. بدون مالکیت واقعی: در معامله‌های فیوچرز شما مالک واقعی رمز ارز نیستید و باید تا زمان سررسید قرارداد صبر کنید. در واقع شما روی قیمت آن رمز ارز در آینده شرط می‌بندید و فقط در صورت رسیدن قیمت به عدد تعیین شده، رمز ارزها برای شما خواهد بود یا می‌توانید آن را بفروشید. ریسک بیشتر: معاملات فیوچرز به‌دلیل تاثیرگذاری نوسانات بازار بر آن می‌تواند باعث شود شما ضرر زیادی کنید، مخصوصا اگر از اهرم استفاده کرده باشید، ریسک شما در این نوع معاملات بیشتر می‌شود.
بازار اسپات بهتر است یا فیوچرز؟
انتخاب بین بازار اسپات و فیوچرز بستگی به اهداف و تحمل ریسک شما در معاملات دارد. بازار اسپات برای افرادی مناسب است که به دنبال خرید واقعی رمز ارزها و نگهداری آن‌ها هستند و می‌خواهند ریسک کمتری را متحمل شوند. در این بازار پر رونق معاملات بلافاصله تسویه می‌شوند و شما مالک مستقیم دارایی هستید. برخی معتقدند سود بازار اسپات در رمز ارزها در مقایسه باز فیوچرز اندک است، اما ریسک پایین از مزایای این بازار محسوب می‌شود و انتخاب مناسبی برای افراد تازه‌کار در بازار کریپتو است. بازار فیوچرز برای معامله‌گران حرفه‌ای و افرادی جذاب است که قصد دارند از نوسانات قیمت در آینده سود بیشتری کسب کنند و آماده پذیرش ریسک بالاتر هستند. در این بازار ابزار اهرم وجود دارد که می‌تواند سود بسیار زیاد یا ضررهای غیرقابل جبران را ایجاد کند. اما برای موفقیت در این بازار داشتن تجربه و دانش کافی اهمیت دارد و برای افراد تازه‌کار مناسب نیست.
چرا ریسک معامله در بازار اسپات کمتر از فیوچرز است؟
یکی از مزیت‌های مهم معامله در بازار اسپات این است که معامله‌گران روی دارایی واقعی خرید و فروش انجام می‌دهند و پرداخت‌های به‌صورت آنی یا حداکثر چند روز بعد از معامله است. اما در بازار فیوچرز اتفاقاتی شبیه به قمار رخ می‌دهد و در قیمت‌گذاری دارایی واقعی وجود ندارد. در واقع ما در بازار آتی معامله‌گران صرفا روی ارز مورد نظر خود شرط‌بندی کرده و براساس اتفاقاتی که در آینده احتمال رخ دادن آن را پیش‌بینی می‌کنند، معاملات خود را انجام می‌دهند. بنابراین بازار فیوچرز هموار ریسک بسیار بالایی دارد و اغلب افراد ضررهای چشمگیری را از معامله در بازار فیوچرز متحمل می‌شوند. در بازار اسپات معاملات براساس دارایی‌های واقعی بوده و همین موضوع ریسک معامله و خطر از دست دادن سرمایه را به‌میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
جمع بندی
در معاملات اسپات، خرید و فروش دارایی به محض معامله نهایی می‌شود و تعهدی برای آینده وجود ندارد. اما در قراردادها آتی تعهداتی برای تحویل یا دریافت دارایی در آینده ایجاد می‌کنند که می‌تواند منجر به تعهدات مالی سنگین شود. در معاملات فیوچرز به‌دلیل غیر واقعی بودن معامله اگر بازار برخلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، احتمالا ضرر زیادی را متحمل خواهید شد. صرافی اینوسویت امکانات لازم برای انجام معاملات اسپات با حداقل هزینه را فراهم کرده و معامله‌گرانی قصد خرید نقدی را دارند، از طریق این صرافی می‌توانند ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند. حداقل مبلغ مورد نیاز برای خرید از این صرافی ۵۰ هزار تومان است و کاربران غیر حرفه‌ای نیز می‌توانند با یک بودجه محدود از این صرافی خرید خود را برای سرمایه‌گذاری انجام دهند.