اگر به دنیای ارزهای دیجیتال علاقه‌مند باشید، احتمالا با اصطلاحات «لایه دوم اتریوم» و «سلر نتورک» برخورد کرده‌اید. این دو مفهوم به‌طور مستقیم با یکی از چالش‌های اساسی اتریوم، یعنی مقیاس‌پذیری و کارمزد بالای تراکنش‌ها، در ارتباط هستند. در این مقاله، از تیم اینوسویت به‌طور کامل به بررسی سلر نتورک و مفهوم لایه دوم اتریوم می‌پردازیم تا درک بهتری از این فناوری‌ها و نقش آن‌ها در دنیای بلاکچین پیدا کنیم.
اتریوم و مشکل مقیاس‌پذیری
پیش از ورود به بحث سلر نتورک، بیایید ابتدا نگاهی به مشکل اصلی اتریوم یعنی **مقیاس‌پذیری** داشته باشیم. اتریوم به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین بلاکچین‌های جهان، بستری برای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) فراهم کرده است. اما یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اتریوم، کارمزد بالای تراکنش‌ها و کندی شبکه است. به‌ویژه زمانی که تقاضا برای استفاده از این شبکه افزایش می‌یابد، کارمزدها به‌طور قابل توجهی بالا می‌رود.
علت این مشکل این است که هر تراکنشی که روی اتریوم انجام می‌شود، باید توسط تمامی نودهای شبکه تأیید شود. این ساختار باعث می‌شود که هم تعداد تراکنش‌های قابل پردازش در ثانیه (TPS) محدود شود و هم هزینه‌های تأیید تراکنش‌ها بالا برود. برای حل این مشکل، تکنولوژی‌هایی با عنوان **لایه دوم** ارائه شده‌اند.
لایه دوم اتریوم چیست؟
در اصل، **لایه دوم اتریوم** به هر راه‌حلی اطلاق می‌شود که بر روی شبکه اصلی اتریوم (لایه اول) قرار دارد اما تلاش می‌کند تراکنش‌ها را خارج از این شبکه اصلی پردازش کند. لایه دوم با هدف کاهش بار روی شبکه اصلی، افزایش سرعت تراکنش‌ها و کاهش کارمزدها طراحی شده است. از جمله معروف‌ترین پروژه‌های لایه دوم می‌توان به **پلاسما**، **رول‌آپ‌ها** و **سلر نتورک** اشاره کرد.
سلر نتورک چیست؟
سلر نتورک (Celer Network) یکی از پروژه‌های پیشرفته لایه دوم است که با هدف بهبود مقیاس‌پذیری و کاهش هزینه‌های تراکنش‌ها بر روی شبکه‌های بلاکچینی مانند اتریوم طراحی شده است. این پروژه از سال ۲۰۱۸ به بازار معرفی شده و تیم توسعه‌دهنده آن متشکل از افرادی با سابقه درخشان در حوزه‌های مختلف تکنولوژی و بلاکچین است.
سلر نتورک از فناوری به نام **State Channel** یا کانال‌های حالت استفاده می‌کند. این تکنولوژی به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به ارسال تمامی تراکنش‌ها به شبکه اصلی، تعداد زیادی تراکنش را با سرعت بالا و هزینه بسیار کم انجام دهند. در واقع، این تراکنش‌ها به‌صورت آفلاین بین کاربران پردازش می‌شود و تنها نتیجه نهایی تراکنش‌ها به شبکه اصلی ارسال می‌شود تا تایید نهایی را دریافت کند.
کانال‌های حالت (State Channels) چگونه کار می‌کنند؟
برای درک بهتر نحوه عملکرد سلر نتورک، بیایید با کانال‌های حالت آشنا شویم. کانال حالت یک تکنیک مقیاس‌پذیری است که به کاربران اجازه می‌دهد تراکنش‌های متعدد را خارج از بلاکچین اصلی انجام دهند و فقط نتایج نهایی این تراکنش‌ها را به شبکه ارسال کنند. این روش به‌ویژه برای تراکنش‌های مکرر و خرد مناسب است؛ چرا که هر تراکنش دیگر نیاز به تایید تمامی نودهای شبکه ندارد و در نتیجه، هزینه و زمان پردازش تراکنش‌ها به شدت کاهش می‌یابد.
به‌عنوان مثال، فرض کنید دو نفر می‌خواهند چندین بار به‌صورت متوالی ارز دیجیتال را بین یکدیگر ارسال کنند. به‌جای اینکه هر بار تراکنش را روی بلاکچین اصلی ثبت کنند و هزینه گس بپردازند، می‌توانند یک **کانال حالت** باز کنند. در این کانال، هر تعداد تراکنش می‌تواند به‌صورت مستقیم بین آن‌ها رد و بدل شود. در نهایت، وقتی این افراد بخواهند کانال را ببندند، فقط نتیجه نهایی تراکنش‌ها به شبکه اصلی ارسال می‌شود.
مزایای استفاده از سلر نتورک
- *کاهش کارمزد تراکنش‌ها**: یکی از بزرگ‌ترین مزایای سلر نتورک کاهش قابل توجه هزینه‌های تراکنش است. این کاهش هزینه به‌ویژه برای کاربرانی که تراکنش‌های خرد یا متوالی انجام می‌دهند، بسیار جذاب است.
- **سرعت بالای تراکنش‌ها**: با استفاده از کانال‌های حالت، تراکنش‌ها می‌توانند به‌صورت تقریباً فوری بین کاربران انجام شوند، چرا که نیاز به تایید در شبکه اصلی وجود ندارد.
- **حفظ امنیت**: اگرچه تراکنش‌ها خارج از بلاکچین اصلی انجام می‌شوند، اما سلر نتورک از مکانیسم‌های امنیتی قدرتمندی برای محافظت از دارایی‌های کاربران استفاده می‌کند. نتیجه نهایی تراکنش‌ها همچنان به شبکه اصلی ارسال و تأیید می‌شود تا از صحت آن‌ها اطمینان حاصل شود.
- **انعطاف‌پذیری بالا**: سلر نتورک علاوه بر اینکه روی اتریوم کار می‌کند، قابلیت پشتیبانی از سایر بلاکچین‌ها را نیز دارد. این به این معناست که پروژه‌ها و کاربران مختلف می‌توانند از سلر نتورک برای بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌های خود در شبکه‌های بلاکچینی مختلف بهره‌برداری کنند.
استفاده از سلر نتورک برای تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند مزایای زیادی دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
کاربردهای سلر نتورک
- **پرداخت‌های خرد**: با استفاده از سلر نتورک، کاربران می‌توانند تراکنش‌های خرد را با سرعت و هزینه کمتر انجام دهند. این قابلیت برای کسب‌وکارهایی که به تراکنش‌های مکرر و کوچک نیاز دارند، بسیار مفید است.
- **بازی‌های بلاکچینی**: یکی از زمینه‌هایی که سلر نتورک در آن به‌طور گسترده استفاده می‌شود، بازی‌های مبتنی بر بلاکچین است. در این بازی‌ها، بازیکنان معمولاً نیاز به تراکنش‌های سریع و مکرر دارند و استفاده از شبکه اصلی اتریوم می‌تواند زمان‌بر و پرهزینه باشد. سلر نتورک این مشکل را حل کرده و تجربه کاربری بهتری را ارائه می‌دهد.
- **قراردادهای هوشمند**: سلر نتورک این امکان را فراهم می‌کند تا قراردادهای هوشمند به‌صورت بهینه‌تر و با هزینه کمتری اجرا شوند. این ویژگی به‌ویژه برای پروژه‌هایی که نیاز به اجرای چندین قرارداد هوشمند دارند، بسیار کاربردی است.
- **استفاده در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)**: صرافی‌های غیرمتمرکز به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) از سلر نتورک برای بهبود سرعت و کاهش هزینه‌های تراکنش‌های خود استفاده می‌کنند.
سلر نتورک به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
سلر نتورک و رقابت با دیگر لایه‌های دوم
یکی از سوالاتی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که **سلر نتورک در مقایسه با دیگر راه‌حل‌های لایه دوم مانند پلاسما یا رول‌آپ‌ها چه مزیتی دارد؟**
رول‌آپ‌ها به‌ویژه **اپتیمیستیک رول‌آپ‌ها** و **ZK رول‌آپ‌ها** از دیگر راه‌حل‌های معروف لایه دوم اتریوم هستند که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند. رول‌آپ‌ها تراکنش‌ها را خارج از زنجیره انجام داده و سپس آن‌ها را به‌صورت یک بسته (Roll-up) به شبکه اصلی ارسال می‌کنند. تفاوت اصلی رول‌آپ‌ها با سلر نتورک در نحوه پردازش و تأیید تراکنش‌هاست.
سلر نتورک به دلیل استفاده از کانال‌های حالت، برای تراکنش‌های مکرر و خرد بهینه‌تر است و سرعت بالاتری را ارائه می‌دهد. از سوی دیگر، رول‌آپ‌ها بیشتر برای کاربردهای بزرگ‌تر و با حجم تراکنش‌های بیشتر مناسب هستند. به همین دلیل، انتخاب بین سلر نتورک و سایر لایه‌های دوم بستگی به نوع نیاز کاربران و پروژه‌ها دارد.
آینده سلر نتورک و لایه دوم اتریوم
با توجه به رشد سریع فناوری‌های لایه دوم و افزایش تقاضا برای استفاده از این راه‌حل‌ها، پیش‌بینی می‌شود که سلر نتورک نقش مهمی در آینده دنیای بلاکچین ایفا کند. با افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال و برنامه‌های غیرمتمرکز، نیاز به شبکه‌هایی که بتوانند تعداد زیادی تراکنش را با سرعت و هزینه کم پردازش کنند، بیشتر می‌شود. تیم توسعه‌دهنده سلر نتورک همچنان به بهبود این شبکه و افزودن ویژگی‌های جدید مشغول است و انتظار می‌رود که این پروژه در آینده با استقبال بیشتری از سوی کاربران و کسب‌وکارهای مختلف مواجه شود.
نتیجه‌گیری
در این مقاله از صرافی اینوسویت، با مفهوم لایه دوم اتریوم و پروژه سلر نتورک آشنا شدیم. سلر نتورک به‌عنوان یکی از پروژه‌های پیشرفته لایه دوم، با استفاده از کانال‌های حالت، امکان انجام تراکنش‌های سریع و با هزینه کم را فراهم می‌کند. این پروژه به‌ویژه برای کاربردهایی مانند پرداخت‌های خرد، بازی‌های بلاکچینی و اجرای قراردادهای هوشمند مناسب است.
با توجه به مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم و افزایش تقاضا برای استفاده از بلاکچین‌های سریع‌تر و ارزان‌تر، سلر نتورک می‌تواند یکی از راه‌حل‌های موثر در این زمینه باشد. بنابراین، اگر به دنبال راه‌حلی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت تراکنش‌های خود هستید، استفاده از سلر نتورک و دیگر فناوری‌های لایه دوم می‌تواند گزینه مناسبی باشد.